><><><
ข้ามน้ำข้ามทะเล
      (กว่าจะได้ผลสำเร็จ ต้องฝ่าอุปสรรคความยากลำบาก)
-----------------------
      กว่าที่จะได้ยลผลสำเร็จ
ต้องทนเหน็ดเหนื่อยกายแต่ไม่หนี
ความอ่อนแอบางวันนั้นเคยมี
ซึ่งโชคดีที่หัวใจไม่ยอมแพ้
               
เปรียบเหมือนยามข้ามน้ำทะเลกว้าง
คลื่นซัดร่างบอบช้ำเจียนย่ำแย่
ถึงอุปสรรคมากก็......มิท้อแท้
ความแน่วแน่พาถึงฝั่งดังใจเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๑๕ / ๐๓ / ๒๕๕๗

><><><><
คลื่นใต้น้ำ
      (เหตุการณ์ที่กรุ่นอยู่ภายใน ภายนอกดูสงบ)

      คลื่นเอ๋ยคลื่นใต้น้ำ
      อยู่ลึกล้ำซ่อนเร้นเกินเห็นได้
      ซัดกระแทกแทรกเลาะเซาะภายใน
      นับเป็นภัยร้ายมาก..ยากระวัง

      เหมือนเรื่องในองค์กรร้อนระอุ
      วันประทุมิอาจจะคาดหยั่ง
      แต่ภายนอกดูว่าสงบจัง
      ภายในพังเมื่อไหร่..ไม่รู้เอย

   สุวัฒน์  ไวจรรยา
   ๒๑ / ๐๓ / ๒๕๕๗

><><><><
คว้าน้ำเหลว
(ไม่ได้ผลตามต้องการ)   
...........................
ทำอะไรทำจริงไม่ทิ้งขว้าง
ย่อมพบทางสำเร็จเสร็จสมหวัง
แต่ถ้ามัวเหลวไหลไม่จริงจัง
คงยากจะเป็นดั่งความตั้งใจ

ยิ่งขืนทำหลายอย่างต่างทักษะ
ผลลัพธ์ก็พอจะคะเนได้
เหมือนสองมือคว้าน้ำกำเอาไว้
แบออกดูเมื่อไร...ไม่เหลือเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๒๑ / ๐๓ / ๒๕๕๗

><><><><
ชักน้ำเข้าลึก ชักศึกเข้าบ้าน
      (นำศัตรูเข้าบ้าน)
-------------------
   “ชักน้ำเข้าลึก ชักศึกเข้าบ้าน”
      คำโบราณเตือนไว้..จำให้มั่น
      คือการนำผู้ร้ายใจอาธรรม์
      มาผูกพันปรองดองเกี่ยวข้องเรา

      ทำเช่นนี้มีแต่โทษ..ประโยชน์น้อย
      เครือญาติพลอยร้อนใจไปเปล่าเปล่า
      หากถูกคนไร้สัตย์แว้งกัดเอา
      จะต้องเศร้า..คบศัตรูอยู่เคียงเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๒๘ / ๐๓ / ๒๕๕๗

><><><><
ชักแม่น้ำทั้งห้า
      (พูดจาหว่านล้อมเพื่อสิ่งที่ประสงค์)
-----------------
      พูดอ่อนหวานหว่านล้อมอ้อมเวียนวก      
พร้อมหยิบยกตัวอย่างขึ้นอ้างกล่าว      
เสกสรรถ้อยวาทีที่แพรวพราว
      เพื่อโน้มน้าวจิตใจให้เชื่อคำ

      ให้เขาเชื่อเพื่อผลสิ่งตนหวัง
      แต่ใช่ตั้งใจหมายใฝ่ทางต่ำ
      วิธีการหว่านล้อมน้อมโน้มนำ
      เรียกว่า“ชักแม่น้ำทั้งห้า”เอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๐๔ / ๐๔ / ๒๕๕๗

><><><><
ตกน้ำไม่ว่าย
      (ไม่ช่วยตัวเอง)
-----------
      คำ “ตกน้ำไม่ว่าย” ความหมายชัด
      ยามติดขัดขุ่นข้องต้องเสียหาย
      ดวงชะตาตกต่ำลำบากกาย
      แต่มิเคยขวนขวายหมายช่วยตน

      ได้แต่ขอใครใครให้เกื้อหนุน
      ทั้งรอบุญวาสนาพาเกิดผล
      ทำเช่นนี้ไม่มีทางห่างทุกข์พ้น
      ชีวิตหม่นหมองมัวเพราะตัวเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๐๘ / ๐๔ / ๒๕๕๗

><><><><
ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
      (คนดี ตกอยู่ในที่ขับขันก็ไม่เป็นอันตราย)
---------------------------
   “ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้”
หมายถึงผู้อยู่ได้ในทุกที่
แม้คับขันอันตรายภัยอาจมี
คุณความดีช่วยป้องคุ้มครองตน

เป็นภาษิตโบราณอันทรงค่า
กาลเวลาเปลี่ยนไปไม่เปลี่ยนผล
ความดีสื่อสัญลักษณ์ศักดิ์ศรีคน
ทุกชั้นชนแซ่ซ้องยกย่องเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๒๑ / ๐๔ / ๒๕๕๗

><><><><
ตะบันน้ำกิน
      (แก่มากจนเคี้ยวของกินไม่ไหว)
--------------------------
      "ตะบันน้ำกิน" สำนวนนี้ชวนคิด
      เตือนชีวิตเตรียมไว้ยามวัยแก่
      คราลูกหลานห่างไกลไม่มาแล
      มิท้อแท้ต้องอยู่..สู้ต่อไป

      บำรุงกายให้แกร่งเข้มแข็งขัน
      ถนอมฟันหมั่นเฝ้าเอาใจใส่
      อาจมีหักมีกุดหลุดตามวัย
      แต่อย่าให้ถึงตำน้ำกินเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๒๖ / ๐๔ / ๒๕๕๗

><><><><
ตักน้ำรดหัวตอ
      (แนะนำสั่งสอนเท่าไหร่ก็ไม่ได้ผล)
-------------------------
      จะสอนสั่งอย่างไรคงไร้ผล
บรรดาคนลำพองผยองหยิ่ง
ดื้ออวดดีทั้งที่...ไม่ดีจริง
ใครท้วงติงกลับโกรธมิจดจำ

สัตว์หน้าขน นั้นยังสั่งสอนได้
คนหน้าใส ไยจึงถึงใฝ่ต่ำ
โง่หรือว่าเสแสร้งแกล้งไม่ทำ
เหมือนตักน้ำรดหัวตอขอไกลเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๐๖ / ๐๕ / ๒๕๕๗

><><><><
ตักน้ำใส่กะโหลก ชะโงกดูเงา
(ให้รู้จักฐานะของตัวเอง)
--------------------------
ตักน้ำใส่กะโหลก......
แล้วชะโงกดูเงาตัวเราบ้าง
จะได้รู้ได้เห็นเป็นแนวทาง
เพื่อวาดวางวิถี ที่รื่นรมย์

รู้ฐานะตนนั้นชนชั้นไหน
ดำรงชีพเช่นไรให้เหมาะสม
รู้สัมมาคารวะน้อมประนม
แต่อย่าก้มหัวสยบคบ(คน)จัญไร

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๑๘ / ๐๕ / ๒๕๕๗

><><><><
ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ
      (ลงทุนไปได้ผลประโยชน์ไม่คุ้มทุน)
------------------
      ลงทุนทำงานไปไร้ผลลัพธ์
      ก็เหมือนกับตำน้ำพริกแล้วเทใส่
      ลงแม่น้ำละลายหายลับไป
      ทุกคนไม่ได้ลิ้มชิมรสเลย

      โบราณสอนลึกซึ้งพึงตระหนัก
      อย่าอวดศักดิ์ศรีตนจนเกินเอ่ย
      คิดการใหญ่หมายเพียงเสียงชมเชย
      จะถูกเย้ยหยามเมื่อ..เหลือแต่ตัว

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๒๕ / ๐๕ / ๒๕๕๗

><><><><
ตีท้ายน้ำ
      (เข้าทำในตอนหลังหรือระยะหลัง)
-----------------
      สักวา“ตีท้ายน้ำ” คำภาษิต
      สอนให้คิดไตร่ตรองมองดี-ชั่ว
      ให้รู้การณ์ รู้เวลา อย่าเมามัว
      มองให้ทั่วให้ซึ้งถึงจิตใจ

      อย่าเร็วรี่ผลีผลามทำเร่งด่วน
      รู้ทบทวนทิศทางทั้งไกลใกล้
      แม้เข้าทำที่หลังมิเป็นไร
      มุ่งมั่นให้เต็มพลังสมหวังเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๓๑  พฤษภาคม ๒๕๕๗

><><><><
ทรัพย์ในดิน สินในน้ำ
      (สิ่งที่มีอยู่ตามธรรมชาติ ซึ่งนำมาใช้ทำประโยชน์ได้)
------------------
      ทรัพย์ในดิน สินในน้ำ สิ่งล้ำค่า
      ธรรมชาติสร้างมาอย่าทิ้งขว้าง
      รู้จักคิดรู้จักใช้ให้ถูกทาง
      ประโยชน์ต่างกันตามความเป็นไป
      ใช้สิ่งที่เกิดตามธรรมชาติ
      นั้นสามารถช่วยลดโลกร้อนได้
      ทุกพื้นที่ทั่วถิ่นแผ่นดินไทย
      ทั้งใกล้ไกลทรัพย์อุดมสมบูรณ์เอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๙  มิถุนายน  ๒๕๕๗

><><><><
ถ่มน้ำลายรดฟ้า
      (ประทุษร้ายสิ่งที่สูงกว่าตน ตัวเองย่อมได้รับผลร้าย)
---------------
      ถ่มน้ำลายรดฟ้า..ฟ้าไม่รับ
      น้ำลายกลับตกใส่รดใบหน้า
      ภาษิตสอนให้คิดพิจารณา
      การคิดร้ายสิ่งสูงกว่าจะเกิดภัย

      เหมือนปาหินใส่กำแพงอันแข็งกล้า
      ย่อมสะท้อนย้อนหาคนปาได้
      จึงมิควรคิดประทุษร้ายใคร
      สร้างสัมพันธ์กันไว้..สุขใจเอย

สุวัฒน์  ไวจรรยา
๑๘  มิถุนายน  ๒๕๕๗

><><><><
น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ
(อย่าขัดขวางผู้มีอำนาจ)
-----------------
น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ
หันหางเสือไปตามน้ำ
เรือก็จะลอยลำ
ไม่จมคว่ำหรือโคลงเคลง

เหมือนผู้มีอำนาจ
แม้เราอาจไม่กลัวเกรง
แต่ก็...อย่าอวดเก่ง
ไปขัดขวางทางเขาเอย

สุวัฒน์ ไวจรรยา
๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๗