ชาวนารุ่นปู่ย่า

ชาวนารุ่นปู่ย่า

ชนสามัญเผ่าเชื้อ ชาวนา
สืบเนื่องภูมิปัญญา ปลูกข้าว
ลำบากเทวษหนักสา หัสทุกข์ ยิ่งพ่อ
บ่สบสุขเรื้อเศร้า อาบเคล้าชลนัยน์ฯ

แต่ปู่ทวดย่าครั้ง นานนม
หลังตากแดดไถงห่ม ค่ำเช้า
ควายทุยลากไถจม พื้นทุ่ง
แปรเปลือกดินผาลห้าว พลิกพร้อมกล้าแปลงฯ

ครั้นเติบกล้าใหญ่ต้น เหมาะดำ
ก้มกอบมือถอนกำ มัดกล้า
กล้ามัดหาบคอนย่ำ ลัดลิ่ว
ดุ่มสู่นาห้องล้า ฝืดเท้าหนืดตมฯ

ดำกล้าข้าวหมดถ้วน แปลงนา
อนาถพึ่งโชคชะตา เซ่นไหว้
บวงสรวงวิรุณฟ้า เหล้าไก่ พลีนา
ให้ดื่นฝนแล้งไร้ ฉ่ำเลี้ยงข้าวงามฯ

ลมข้าวเบาช่วงต้น หนาวระบัด
ข้าวปริช่อกำดัด แรกท้อง
น้ำนาเคร่งแจงจัด ทิ้งถ่าย บ้างเฮย
ผิพร่องน้ำบ่คล้อง ท่วมแห้งแสลงรวงฯ

ออกพรรษาเกี่ยวฟ้อน ข้าวเบา
ข้าวหนักรอก่อนราว ยี่น้อย*
อาจหลังก่อนนานยาว ข้าวต่าง ชนิดนา
ช้าสุดอาจเนิ่นคล้อย ยี่สิ้นอมาวสีฯ**

ยามเสร็จถ้วนเกี่ยวแล้ว ข้าวรวง
เถ้าแก่โรงสีตวง หักหนี้
ปุ๋ยยาค่าอื่นพ่วง ใช้จ่าย
ท้ายสุดขายป่นปี้ หมดข้าวสิ้นลานฯ

***ชาวนาไทยไม่ว่าสมัยไหนก็ประสบชะตากรรมเช่นนี้ทั้งสิ้น

*เดือนยี่ ตามปฏิทินทางจันทรคติของไทยก็ตกประมาณเดือนธันวาคม-มกราคม ยี่น้อย แถวฉะเชิงเทราบ้านผมหมายถึงต้นธันวาคม เทียบเคียง วันพระน้อย คือวันก่อนวันพระ (ใหญ่) หนึ่งวัน ที่หลายแห่งเรียกวันโกน

**อมาวสี/วันจันทร์ดับ อาจเป็นวันแรม 14-15 ค่ำ หรือขึ้น 1 ค่ำก็ได้ (มีโอกาส ราว 50%) การดูจันทร์เพ็ญอย่างง่ายในเขตร้อน เช่นประเทศไทย ให้ดูเวลาที่ดวงอาทิตย์ตกดังนี้
(1). ถ้าคืนนั้นดวงจันทร์ยังไม่ดับ จะไม่เห็นดวงจันทร์เลย เพราะดวงจันทร์ตกขอบฟ้าไปก่อนดวงอาทิตย์ เช่น วันแรม 13-14-15 ค่ำ
(2). ถ้าคืนนั้นเป็นคืนจันทร์ดับพอดี อาจไม่เห็นดวงจันทร์ก็ได้ เพราะดวงจันทร์จะตกไล่เลี่ยกับดวงอาทิตย์ คือตกก่อนหรือหลังดวงอาทิตย์ไม่เกิน ครึ่งชั่วโมง เช่น แรม 14-15 ค่ำ ขึ้น 1 ค่ำ
(3). ถ้าคืนนั้นเป็นคืนอมาวสี (จันทร์ดับ) คือ คืนถัดจากคืนจันทร์ดับ จะเห็นดวงจันทร์เป็นเสี้ยวบางๆ หงายท้อง และตกตามหลังดวงอาทิตย์ไป ราว 1/2 ชั่วโมง เช่น ขึ้น 2 ค่ำ (อาจเป็นขึ้น 1 ค่ำก็ได้ ในบางเดือน)
ในที่นี้หมายถึงสิ้นเดือนยี่และขึ้น 1 ค่ำ (อาจประมาณมกราคม)

สนอง เสาทอง
3 กรกฎาคม 56

	ผู้เขียน	หัวข้อ: ชาวนารุ่นปู่ย่า (อ่าน 5263 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 2 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้