เอาง่ายๆนะ รัชกาลที่ 1 เป็นพระสัสสุระ (พ่อตา) ของพระเจ้าตาก zodiac28
ร.1 เป็นขุนนางของเจ้าตาก เจ้าตากเป็นลูกเขยของ ร.1 Turquoise Dog
http://pantip.com/topic/33961984ความสัมพันธ์จริงๆที่มีหลักฐานชัดเจนคือคือรัชกาลที่ ๑ รับราชการอยู่กับสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี และเป็นพระสัสสุระของพระเจ้ากรุงธนบุรีเนื่องจากได้ถวายเจ้าฟ้าฉิมใหญ่พระธิดาเป็นเจ้าจอมครับ ดูจากงานศพเจ้าฟ้าฉิมใหญ่ที่ตั้งเสมอเจ้านาย ซึ่งก็แสดงว่ารัชกาลที่ ๑ เองถูกยกฐานะขึ้นเป็นเจ้าเช่นเดียวกัน ดังที่ปรากฏเก่าสุดในพระราชพงศาวดารฉบับพันจันทนุมาศ(เจิม)ที่รัชกาลที่ ๑ ทรงชำระใน พ.ศ.๒๓๓๘ ว่า
"ครั้นปีระกานพศก(พ.ศ. ๒๓๒๐)จึงเลิกทัพกลับมากรุงธนบุรี ขณะนั้นพระราชทานเจ้าพระยาจักรี ให้เป็นสมเด็จพระเจ้ากษัตริย์ศึก อันพิลึกมหิมา ทุกนัคราระอาเดช นราเรทธิ์ราชสุริยวงศ์ องค์บาทมุลิกากร เอกาทศรฐอิศวรบรมนาถบรมพิตร สถิตณกรุงเทพทวาราวดี ศรีอยุธยา มหาดิลกภพนพรัฐ ราชธานีบุรีรมย์ อุดมราชนิเวศ มหาสถาน''
ซึ่งในพงศาวดารฉบับนี้ไม่ได้เรียกบรรดาศักดิ์ของพระองค์ว่า 'สมเด็จเจ้าพระยา' แต่เรียก 'สมเด็จพระเจ้า' เมื่อเทียบกับเอกสารอื่นๆอย่างจดหมายเหตุความจำของกรมหลวงนรินทรเทวี ก็เรียกพระองค์ว่า 'เจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก' อย่างตอนยกไปตีเขมรครั้งสุดท้ายก็เรียกว่า "ดำรัสให้จัดทัพเป็น ๖ ทัพ ให้เจ้าพระยาสุรศรีเป็นทัพหน้า พระเจ้ากษัตริย์ศึกเป็นจอมพลทัพหลวง กรมขุนอินทรพิทักษ์เป็นทัพหนุน" บางครั้งใช้เป็นการเรียกรวม ร.๑ กับกรมพระราชวังบวรมหาสุริหนาทควบคู่กันไปเลยก็มี เลยน่าสงสัยว่าเป็นคำเชิงยกย่องมากกว่าจะเป็นยศตำแหน่ง 'สมเด็จเจ้าพระยา' จริงๆรึเปล่า
โดยส่วนตัวแล้วผมว่าบรรดาศักดิ์ดั้งเดิมของพระองค์ไม่น่าเป็น 'สมเด็จเจ้าพระยา' น่าจะเพิ่งเริ่มใช้ในสมัยรัชกาลที่ ๔ มากกว่าครับ
ศรีสรรเพชญ์
http://www.reurnthai.com/index.php?topic=6367.msg147050;topicseen#msg147050
