พาดบันไดไต่ต้นจับบนกิ่ง
ยืนแน่นิ่งมือรั้งเกรงพลั้งเผลอ
ไหล่สะพายสายรัดมัดกระเชอ
ค่อยเผยอหักพวงตวงลำไย

แบกถอกเทลงวางกองกลางเสื่อ
นั่งคัดเพื่อแยกเช็คลูกเล็กใหญ่
รายตะกร้าแจกแจงตกแต่งใน
บรรทุกไปพุ่งตรงส่งโกดัง

พอถึงปั๊บรับบัตรคิวจัดแถว
ต่อเป็นแนวก่อนหน้าช้าอยู่หลัง
เห็นราคาติดกระดานมานแทบพัง
กลับมานั่งหดหู่มิรู้คลาย

ของดีที่เีราแล้วแต่เขาจะซื้อ
ใครหาญหือแข็งข้อก็อดขาย
อยากประท้วงอู้เอิ้นเชิญสบาย
พรุ่งขึ้นป้ายทุกจุดหยุดสามวัน

คนหาเช้ากินค่ำต้องย่ำแย่
ลำไยแก่ฝนตกหัวอกสั่น
ร่วงหล่นเน่าเศร้าเหน็บเก็บไม่ทัน
เงินหมื่นพันหายวับจากลับตา

โอกาสมีปีหนึ่งเพียงหนึ่งครั้ง
ล้งกำไรได้ตังค์ทุกวันวี่
เราเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้าตลอดปี
โปรดเห็นใจบ้างซีมีเมตตา

รพีกาญจน์

นกกระปูด พูดไป สองไพเบี้ย
ยอมนิ่งเสีย เลียแผล ยิ่งแย่กว่า
เสียงคนจน บ่นค่อย ด้อยราคา
ฤาภูผา หนาแน่น แม่นมลาย

ยากผลไม้ ใสสด อดเน่าเหม็น
จึงจำเป็น สุกงอม ยอมปลิดขาย
รออย่างไร ได้เล่า เดี๋ยวเฉาตาย
ตลาดวาย คาต้น ร่วงหล่นกอง

เกษตร พาณิชย์ อุตฯ มุดไหนหมด
ถูกเขากด ราคา จนหน้าหมอง
คสช. ขอฮึ่มแฮ่ม แกมประคอง
มันลำพอง อวดแน่ ลงแส้ที

มาดจมื่น ปืนไว ไงชักช้า
มัวเงื้อง่า ปืนหด ก็หมดศรี
เพื่อความสุข ทุกหน้า ประชาชี
ต่อชีวี อีกคืบ สืบชื่นบาน

พ่อค้าดู รู้ล่วง ว่าช่วงไหน
จำนวนต้น ลำไย พ่นใส่สาร
มีช่อดอก ออกผล คณประมาณ
ความต้องการ ดิบดี มีต่อวัน

โยคีว่า อย่าไว้ ใจมนุษย์
น้ำสมุทร สุดลึก หานึกพรั่น
บ่อยสำรวจ ตรวจคำ ทำไมกัน
ตัวเลขผัน ข้อมูล ทูนแก่ใคร?

รพีกาญจน์

หากเปลือกเขียว เบี้ยวหนา ปล่อยคาต้น
หากเปลือกผล บางเบา เกลี้ยงเกลาใส
อย่ารอมื้อ ถือวัน พาดบันได
ตัดสินใจ หักพวง รูดร่วงเลย

รอสวรรค์ วิมาน อันใดเล่า
ขืนชักช้า ถ้าเจ้า เฝ้าอยู่เฉย
คอยพ่อค้า ท่าชาย แวะก่ายเกย
อู้เอิ้นเอ่ย ถามหรือ จะซื้อแพง

คิดให้น้ำ ซ้ำเพิ่ม หว่านเติมปุ๋ย
คิดชุ่ยชุ่ย ตุตะ จะกินแหนง
เปลือกเริ่มผุด จุดลาย ก้นป้ายแดง
สัญญาณแห่ง เลวเลาะ เคราะห์มาเยือน

หากถูกแดด แผดร้อน แน่นอนแตก
ต้องลมบน ฝนแถก แตกกลาดเกลื่อน
ก็เคยเจอะ เยอะแล้ว แก้วจึงเตือน
บอกให้เพื่อน สำรวจ หมั่นตรวจตรา

น้ำ ปุ๋ย ดิน แดด ลม ผสมเหตุ
ควรสังเกต พวง ผล ต้น ปัญหา
หรือลูกดก รกโคน ฮอร์โมน ยา
หรือโทษว่า ชาติพันธุ์ มันไม่ดี

รูดร่วงพ่าย ขายเข้า เตาอบแห้ง
หักค่าแรง กำไร ให้สมศรี
แตกเน่าเหม็น เห็นกอง เสียของฟรี
แตกอีกปี เลื่อยตัด มัดทำฟืน

รพีกาญจน์

เริ่มหงุดหงิด บิดคร้าน เอ็นยานหย่อน
ยังอาลัย อาวรณ์ ที่นอนฝืน
เกาะราวเตียง เอียงกาย หมายลุกยืน
เท้าแตะพื้น ลื่นล้ม โครม ลำไย

ก้นกระแทก แปลกดี เจ็บที่หัว
หมอบอกว่า น่ากลัว ชัวร์โรคใหม่
บ้างครั่นเนื้อ ครั่นตัว รวดหัวใจ
บ่นไม่ไหว โบกมือ ถือสากมอง

บ้างยิ่งแย่ แก้ผ้า ด่าโล้งเล้ง
บ้างเตะเข่ง ตะกร้า ด่าขึ้นล่อง
ชี้พ่อค้า ด่าแช่ง แกว่งกระบอง
ด่าฝรั่ง มังฆ้อง ฟ้อง คสช.

ว่าคนจีน อินโด สิงคโปร์งด
ซื้อลำไย แห้งสด สลดหนอ
สูญเงินก้อน ฟ่อนเทา ที่เฝ้ารอ
ไหว้วานขอ พ่อค้า อ้าปากวอน

อ้างเป็นเพื่อน เป็นพี่ ดีกับน้อง
แกมขอร้อง เถิดครับ รับซื้อร่อน
คิดเท่าไร ไม่ว่า เอื้ออาทร
แล้วค่อยย้อน เอาตังค์ หลังสัปดาห์

สภาพช้ำ ลำไย ในวันนี้
ชาวสวนทำ ทั้งปี โถมิน่า
สิ้นแรงทุน ทุ่มเท เสียเวลา
แทบเป็นบ้า คร่ำครวญ อยู่สวนปรุง

รพีกาญจน์

รพ.สวนปรุงเชียงใหม่ เช่น รพ.ศรีธัญญา

ทำสวนไร่ใช้เวลากว่ารู้ผล
แรงงานคนเงินถังสตังค์ถุง
วัสดุอุปกรณ์คอนกระบุง
ขนเข้ายุ้งขายขาดตลาดกลาง

สู้ซื้อขายง่ายดีเดียวไม่ได้
คิดกำไรซื้อมาบวกค่าจ้าง
กดราคาขายตรงส่งปลายทาง
ใครด่าทอก็ช่างนางจะเอา

เหมือนผีถึงป่าช้ามาต้องขาย
เห็นตัวเลขติดป้ายอยากตายเศร้า
ขึ้นไม่มีมีแต่ลงงงหนอเรา
เพราะพวกเขาโทรออกบอกทั่วกัน

ใครโอดโอยโวยวายสีหมายหัว
โยนเภทภัยใส่ตัวขุดชั่วปั่น
จะแสนดีชีวิตผิดพลาดพลัน
ด่าโจษจัณฑ์เน่าเหม็นถุยเป็นโจร

ลำไยมิใช่ข้าวมันยางรมแผ่น
ปลูกทดแทนอะไรใครยอมโค่น
จะตรากรอบขอบเขตเกษตรโซน
ละทโมนก๋ากั่นมันเชื่องาม

แล้วแต่โชคชะตาเทวาชี้
เกิดทั้งทีมีแต่ซวยรวยต้องห้าม
รูปไม่หล่อต้อเต่าเขาประณาม
ขออยู่ตามประสาจนพ้นชาติเอย

รพีกาญจน์

ใช้เวลาเรียนรู้คู่พื้นฐาน
พอชำนาญขึ้นบ้างอย่างประถม
แค่ผู้เฒ่าเข้าวัดมัธยม
มัวคลำงมห่างไกลไร้ปริญญา

เกษตรสูตรดั้งเดิมเติมนมนิด
ยังลองผิดพบถูกผูกใจว่า
เก็บข้อมูลประสบการณ์ที่ผ่านมา
พัฒนาไม้ดอกออกผลดี

ลดต้นทุนแรงงานการผลิต
เลิกสารพิษใส่ต้นพ่นขัดสี
ใช้ปุ๋ยคอกน้ำหมักผักอินทรีย์
ของเหลือฟรีกินใช้ไม่กี่ตังค์

ทดลองลึกศึกษาอากาศน้ำ
ดินร่วนดำเหนียวแดงขาวแข็งปั๋ง
น้ำกร่อยเค็มเปรี้ยวฝาดธาตุผุพัง
ฝนลมถั่งย่ำแย่แก้ร้อนเย็น

หวังผลดกโตไวได้คุณภาพ
ดังสีฉาบเขียวขมเหลืองอมเห็น
หวานล่อนกรอบหอมจริงสิ่งจำเป็น
ชูประเด็นเลิศรสสดน่าทาน

เสร็จเก็บเกี่ยวเลี้ยวกลับปรับไร่สวน
จอบสับพรวนมีดแจงแต่งกิ่งก้าน
ลงเท้าลุยปุ๋ยน้ำฉ่ำดินดาน
เพื่อคอยการผลิช่อรอบต่อไป

เรื่องแปรรูปรูดเลือกอบเปลือกเนื้อ
ต้นทุนมากยากเหลือเชื่อทำได้
สร้างเครือข่ายรวมกลุ่มคุมกลไก
ยื่นต่อรองยักษ์ใหญ่ไวทันเกม

สู่ขั้นตอนเกษตรอุตสาห์พาณิชย์
บริหารธุรกิจฟิตข้นเข้ม
เราบ้านนอกคอกโคคนโนเนม
เซดเซมเซมโนแฮพมันนี่โกโฮม

รพีกาญจน์

เพราะต้นปีอากาศเกินคาดหมาย
พอฝนคลายเย็นเหลือเจือหนาวโหม
ลมวันตกธิเบตพาเหรดโจม
เช้าชโลมน้ำค้างพร่างหมอกมัว

ลำไยในฤดูผลิชูช่อ
มิรั้งรอแทงยอดทอดไปทั่ว
ทุกจังหวัดภาคเหนือเห็นน่ากลัว
เอาละหัวตัวใครก็ตัวมัน

คิดจะจ้างมีดปัดตัดช่อทิ้ง
ถ้าเอาำจริงสู้ไหวละไหมนั่น
จ้างกี่ชายจ่ายทีกี่หมื่นพัน
ไม่กี่วันออกใหม่ทำไงดี

ต่างยินยอมต่างปล่อยไปตามเรื่อง
หนีเข้าเมืองเข้าป่าน้องน้าพี่
ก็รู้รู้ต้องเหนื่อยท้ายเมื่อยฟรี
เกิดชาตินี้มีจนติดตนมา

เฝ้าดูแลใจใส่ให้น้ำปุ๋ย
สืบเท้าลุยเป็นตายปลายดาบหน้า
หกเจ็ดเดือนคืบคลานผ่านพ้นมา
สุดถนนชนป่าตามืดลาย

คือเหตุการณ์เชื่อไหมในวันนี้
ลำไยดีขึ้นรถเที่ยวเร่ขาย
ปล่อยให้เน่าเฉาคาต้นหล่นกระจาย
รัฐดูดายลอยแพแย่เลยเรา

รพีกาญจน์

รัฐแทรกแซงราคาหน้าตลาด
กำหนดบาทซื้อขายจ่ายเต็มที่
เบอร์จัมโบ้ ยี่สิบ พอดิบดี
เบอร์เอ บี สิบ ห้า ว่าตามกัน

พ่อค้าใหญ่รายย่อยถอยหลบมุด
เตาอบหยุดเดินเครื่องเคยสนั่น
ปิดประตูเคยอ้าท้าตะวัน
โน้ตสั้นสั้นสามตัว หยุดชั่วคราว!

หยุดแค่สองสามรายใช่เรื่องแปลก
นี่หยุดแหลกทุกหนจนอื้อฉาว
เช็คให้วุ่นหยุดดะหยุดระนาว
ตะกร้าขาว ลัง ร่วง เรียบหมดเลย

พอสายสายวันนี้มีประกาศ
เลิกแทรกแซงตลาดหมาดหมาดเผย
รีบขึ้นป้ายกลางแจ้งแสดงเคย
บอกเหวยเหวยเย็นย่ำซื้อลำไย

เบอร์ตามเกรดจัมโบ้ โลสิบสี่
เบอร์เอ บี สี่-สอง ต่อรองได้
ร่อนมากกว่า ห้าร้อยโลขึ้นไป
จะเพิ่มให้ โลห้าสิบสตางค์

ยุติธรรมดีไหมใครว่าหรือ
คิดหาญหือสะบัดคอยขัดขวาง
เอากลไกตลาดฟาดขาดกลาง
หยุดพักมื้อซื้อบ้าง..ตายหยังเขียด

รพีกาญจน์

อ้ออ้อยแขม แห้มไหม้ ใบตองแห้ง
พร้าวตาลแดง แสงฉาบ กิ่งกาบสน
เปลวแดดร้อน ระบำ ทั่วตำบล
ยังขาดฝน หล่นฟ้า มาโปรยปราย

ที่ดอนดอง คลองกว้าง ทางระอุ
แตกพังผุ เหือดห้าว ร้าวเป็นสาย
ริ้วลมพัด ปัดหมุน ฝุ่นกระจาย
หญ้าทอดกาย ลู่คลื่น ราบพื้นดิน

ไร้จิ้งหรีด กรีดเสียง รอบเถียงทุ่ง
ไร้ปลากุ้ง แหวกว่าย ตะกายสินธุ์
ไร้กบเขียด เสียดซ้อง ก้องธานิน
ไร้กาบิน นกขัน สนั่นคาม

ลำไยออก ดอกบาน ดิ่งดานร่วง
ผลมะม่วง เล็กลูก เหี่ยวสุกห่าม
รวงข้าวลีบ ตีบตัน โรคพลันลาม
ฝักมะขาม แลบแบน แล่นคดงอ

ไร้ผักหนอก จอกแหน แพผำเขียว
ไร้ผักเสี้ยว เชียงดา ขุดหาหน่อ
ไร้ผักหวาน ก้านหอม ฝักซอมพอ
ผักกาดจอ ไร้เนื้อ เบื่อจนเอียน

คงสลด หดหู่ อยู่เช่นนี้
อีกหนึ่งปี ไม่แน่ อาจแปรเปลี่ยน
แล้งซ้ำซาก ยากจน หายวนเวียน
สู่อาเซียน มั่งคั่ง ยังทันกาล

 

รพีกาญจน์