ต้มหนึ่งฟองกินใบไข่ก็หมด
ช้อนสับบดเหยาะน้ำปลาคลุกข้าว
ลงครกตำน้ำพริกไข่ใส่มะนาว
กินราวราวอิ่มท้องสองสามคน

ทอดเป็นแผ่นแบนแบนตัดต้มจืด
พอจะยืดอีกมื้อยื้ออีกหน
ยอดคุณค่าอาหารของคนจน
ยามขัดสนเข็ญใจไข่แน่นอน

อย่าอยากฝันดมดอมหอมมะลิ
คลุกกะปิอร่อยนักข้าวหักท่อน
จะเม็ดยาวขาวใสหุงไฟฟอน
สุกอุ่นร้อนเช่นเดียวเคี้ยวกลืนไป

สืบชีวิตยืนยาวไข่ข้าวหัก
เก็บพืชผักสวนครัวรั้วกินได้
ข่ามะเขือเจือจุนสมุนไพร
หน้าแย้มยิ้มอิ่มไส้ไปวันวัน

ละพรุ่งนี้มีจ้างบ้างไหมหนอ
หนักเบารอทำชอบตอบแทนทั่น
ร้อยสองร้อยจะให้ไม่ว่ากัน
ดีกว่าฉันรันทดหิวอดโซ

กลางวันนี้ทานข้าวกับน้ำพริกไข่ครับ

 

รพีกาญจน์

ใจพังภินสิ้นหวังยังปวดร้าว
จะทานข้าวเม็ดงามสามสิบห้า
บาทต่อโลขาดตัวทั่วพารา
เรารากหญ้าเท่าเสนาบดี

เนื้อหมูเห็ดเป็ดไก่ไม่อาจซื้อ
แค่หยิบมือเห็นราคาหน้าถอดสี
บอกให้เรารู้รักสามัคคี
เสมอที่ประชาธิปไตย

ขอคัดค้านมานมัวหัวชนฝา
เรื่องเงินตราในกระเป๋าเท่าหรือไม่
หากเฉลี่ยเกลี่ยกันแบ่งปันไป
แบบนี้ใช่เยี่ยมมากล้วนปากจริง

เพิ่มเจ็บช้ำทำใจใหม่ครั้งสอง
ไข่ไก่ฟองข้าวแกงแพงทุกสิ่ง
ขึ้นรายวันขึ้นได้ไวเหมือนลิง
ถูกทอดทิ้งคนจนหมองหม่นทรวง

เห็นท่านพูดฉอดฉอดลอดรูเขี้ยว
แค่เดือนเดียวฝนมาราคาร่วง
อดทนหน่อยคอยไหวถึงไส้กลวง
เพราะเป็นช่วงหนาวร้อนทอนจำนวน

อีกไม่นานงานสภาเปิดอ้าแล้ว
ทั้งพ่อแก้วแม่แก้วคงสุขสรวล
นำของตรงธงฟ้าตราขบวน
ขอเชิญชวนเลือกไวซื้อไข่ลม

 

รพีกาญจน์

รุ่งแสงจ้าฟ้าลายถึงบ่ายสี่
แปลกสิ้นดี ข ไข่ ตั้งไว้ขาย
เรียงในแผงแสร้งเหินเดินผ่านกราย
แม้หางตาอย่าหมายมิชายมอง

ว่าไข่เป็นเช่นยัญสัญลักษณ์
ใครจับจักเสื่อมสิ้นเสียข้าวของ
ดีเปลี่ยนร้ายกลายช้ำน้ำตานอง
ทำเงินทองหายวับไปกับตา

ใบม่วงแดงแบ๊งก์พันกันจัดเก็บ
ลงตู้เซฟวางทื่อหยุดซื้อหา
ยื่นตังค์ให้ไม่รับขับออกมา
ถูกต่อว่าห้ามโชคโยกลาภไป

เห็นเงินเหรียญหล่นพื้นหมื่นร้อยสิบ
มิก้มหยิบตาเหล่เลี่ยงเฉไฉ
เอาเงินน้อยพลอยสูญจะเสียใจ
เงินก้อนใหญ่มากกว่าข้างหน้ารอ

ส้อมคาชามช้อนคาปากสากคาครก
น้ำแกงหกมะกอกแห้งฟักแฟงฝ่อ
พบเณรพระกระเทยเอ่ยทักทอ
แย่จังหนอเจอชีสตรีครรภ์

คือเหตุการณ์บ้านฉันในวันนี้
ตรงวันที่ออกหวยอวยสุขสันต์
คนนิยมชมชอบลอบพนัน
รวยเลขฝันหรือเศร้าถูกเขากิน

 

รพีกาญจน์

" ข้าวไทย "

เทียมวัวควาย ไถนา คราปลูกข้าว
แรงงานสาว ชายหว่าน ตามผาลผัง
เดินเรียงหน้า สามัคคี มีพลัง
ทำนาปรัง ร่วมด้วย เวียนช่วยกัน

น้ำไหลแรง แบ่งบ่าย อ่างฝายเหมือง
มิต้องเปลือง ค่าจ้าง ทำรางกั้น
สูบจากท่า ค่าไฟ ใช้น้ำมัน
น้ำแห้งพลัน ยืนเดียว เฉาเหี่ยวตาย

ไร้ฮอร์โมน พ่นยา ฆ่าวัชพืช
หญ้าเหนียวหนืด ย่ำจม ลงตมหาย
ลมถ่ายเท เพพัด ลัดสบาย
เชื้อโรคร้าย รับแดด มิแวดวน

ปุ๋ยหมักดิน อินทรีย์ ขี้วัวแห้ง
กองในแหล่ง ผึ่งตาก เกวียนลากขน
ขี้เป็ดทุ่ง คลุ้งคลาย ละลายปน
รากสู่ต้น แตกดอก ออกรวงงาม

ข้าวสุกงอม หอมไกล สูดไอกรุ่น
นวลละมุน เหลืองทอง รองอร่าม
มือจับเคียว เกี่ยวกอ เหลือตอตาม
นวดหาบหาม เมล็ด เสร็จใส่ยุ้ง

ข้าวชั้นดี มีคุณ ต้นทุนต่ำ
สามารถนำ สีขาย ใช้ต้มหุง
หอมมะลิ ประทิ่น กลิ่นจรุง
ยอดข้าวถุง ของไทย ในโลกา

รพีกาญจน์

................................
จำใจฝืน ขายนา ถ้าจะรวย

ข้าวของข้า ราคา อยู่ที่เจ้า
เป็นเรื่องเศร้า ยิ่งกว่า บ้าแทงหวย
ใช่สมัคร พรรคพวก โดนจวกซวย
คนร่ำรวย ช่วยดัก คอยหักคอ

เก็บไว้กิน สิ้นจำนำโรงสี
รับเงินที รี่จ่าย ธ.ก.ส.
ค่ารถไถ ไฟฟ้า ยื่นหน้ารอ
ทั้งปุ๋ยฮอร์โมนยาฆ่าแมลง

ไหนดอกดอง กองทุน หมุนหมู่บ้าน
ซองแต่งงาน พิธี สีเสียงแสง
ยกช่อฟ้า กฐิน แทบสิ้นแรง
หมดม่วงแดง ใบเทา กระเป๋าแบน

เดินดิ้นรน บนทาง เขาวางไว้
เงินถูกใช้ จับจ่าย ง่ายเหลือแสน
พอลงนา คราใด ปัจจัยแคลน
ต้องแห่แหน กู้ต่อ หนอ..ชาวนา

รพีกาญจน์

......................................
แสนอนาถ วาสนา..ค่าต่อรอง..

แรงงานคน กับควาย ไม่แตกต่าง
ทุกข์ถ่อร่าง ยืดยุบ งานทุบถอง
ทำแทบตาย ควายทน คนลำพอง
ไม่ร่ำร้อง งอนง้อ ขอเมตตา

ต้องตากแดด แผดเผา เช้ายันค่ำ
ฝนตกพรำ เหงื่อไหล ไคลย้อยบ่า
มือแข็งเตอะ เปรอะปูด หูดตาปลา
เท้าบานหนา ย่ำไป ในโคลนตม

ยืนงกเงิ่น เดินดัง หลังงองุ้ม
คราประชุม หงุบหงับ ถูกทับถม
ทำท่อมท่อม ก่อมก้อ คอซมซม
เสื้อคอกลม ม่อฮ่อม ย้อมดำเทา

ท่องนะโม โถจำ พร่ำศีลห้า
ข้าวราคา เปลี่ยนแปร แล้วแต่เขา
หักความชื้น อื่นใด เท่าไรเอา
ช่างแสนเศร้า จริงหนอ พ่อชาวนา

รพีกาญจน์

นึกเสียดาย หลายอย่าง ที่รัฐคิด
จะถูกผิด  รอดู ไม่อยู่เฉย
ถ้าทำได้  คะแนนดี มีให้เลย
ถ้าทำเชย ไร้ค่า คราวหน้านอน(นาน)

.................................

จ้างรถไถ ไถดาน เตรียมหว่านกล้า
สูบน้ำท่า ใต้ดิน ท่วมดินก่อน
จะนาดำ นาหว่าน ตามขั้นตอน
รอต้นอ่อน ผลิโผล่ โตขึ้นมา

ชูใบเรียว เขียวต้น พอพ้นน้ำ
รีบเร่งทำ กำจัด วัชพืชหญ้า
ปุ๋ยเคมี ฮฮร์โมน ใส่พ่นยา
ขืนชักช้า ใบลาย ตายคากอ

หมั่นดูแล ศัตรู หนูนกหอย
ที่มันคอย จิกจ้วง รวงข้าวฝ่อ
เชื้อโรคร้าย ระบาด ข้าวขาดคอ
แมลงรอ กัดแทะ และเล็มกิน

ข้าวสุกเหลือง เรืองรอง ทาบท้องทุ่ง
เกี่ยวเก็บยุ้ง เหลือมาก ลากขายสิ้น
ได้เงินบั๊บ จับจ่าย หายโบยบิน
เลี้ยงชีวิน วันวัน พอกันตาย

รพีกาญจน์

....................................
ใครไหนเขา ยลยิน ถิ่นชาวนา

เมื่อปีกลาย นาล่ม ข้าวจมหาย
เหลือแต่ควาย ดำปลอด นั่งกอดขา
ขอผลัดตอน ผ่อนหนี้ ปีอีกครา
เอาใบนา เคยทำ ไปจำนอง

หวังแก้ตัว ปลูกใหม่ ในปีนี้
ชุบชีวี บรรเทา ลบเศร้าหมอง
น้ำเคยใช้ ไหลเลอ เอ่อคูคลอง
แม้ห้วยหนอง กั้นทด หยดไม่มี

พึ่งพนัง เหมืองฝาย ก็หายแห้ง
สิ้นเรี่ยวแรง เบิกบุก เหือดทุกที่
สูบบาดาล ทั้งวัน น้ำมันซี
เงินแค่สี่ ห้าร้อย ไม่ค่อยพอ

รวงข้าวสั้น เมล็ด เม็ดเล็กลีบ
พ่อค้าบีบ ล้วงลูก ถูกเหมือนขอ
รักกับพี่ ปีหน้า น้องจ๋ารอ
จันทร์ปีจอ เดือนเจ็ด เฮ็ดแต่งงาน

รพีกาญจน์

เป็นนายทุนหนุนเนืองเรื่องเงินกู้
ก็พอรู้อยู่บ้างทางหรรษา
เที่ยวหากินถิ่นฐานย่านชาวนา
ด้านเงินตราจับจ่ายในรายปี

พอน้ำอ่วมท่วมมาชาวนาขาด
มิให้พลาดร้อยละสิบหยิบยื่นหนี้
เดี๋ยวค่าปุ๋ยค่ายามามากมี
ร้อยละยี่(สิบ)เขาก็เอาเราสบาย

จ่ายเงินต้นหักดอกออกซะก่อน
ต้องตัดตอนยึดโฉนดกลัวโดด(หนี)หาย
ใครจะบ่นหรือว่ากล้าท้าทาย
เรื่องกฎหมายมิกลัว ปั๊วนายพลฯ

ละอองดิน

 

ข้าวยังแพงอยู่ครับ

สูบน้ำจากลำธารเพื่อหว่านกล้า
เช่าที่นาราคาถูกเพื่อปลูกข้าว
กู้เพิ่มเติม ธกส. รอผ่อนยาว
จ้างต่างด้าวช่วยดำทำทดแทน

เชื่อปุ๋ยยาฮอร์โมนเพิ่มผลผลิต
วางชีวิตลำบากยากเหลือแสน
ช่วงหน้าแล้งแห้งลำน้ำขาดแคลน
ข้าวแคระแกร็นเกี่ยวได้ไม่คุ้มทุน

ก็ยังดีมีกินรินหุงต้ม
พอต่อลมหายใจให้อิ่มอุ่น
สองสามเดือนข้าวลดหมดใบบุญ
หาเงินหมุนซื้อถอกกรอกกันตาย

ข้าวอะไรคลางแคลงแพงชะมัด
หรือเขาจัดเบ็ดเสร็จนับเม็ดขาย
หอมมะลิขาวเกลี้ยงของเชียงราย
เขียนติดป้ายสามสิบแค่หยิบมือ*

ทนไม่ไหวไส้กิ่วหิวที่ท้อง
แหกปากร้องเทวดาว่านี่หรือ
เมืองน่าอยู่อู่น้ำข้าวร่ำลือ
คนไห้ฮืออนาถขาดข้าวกิน

รพีกาญจน์

*วันนี้ ลิตรสามสิบบาท ครับ